توانایی نسبت دادن حالت­های ذهنی یعنی نیات، احساسات، خواسته­ها و باورها به خود و دیگران و درک این که حالات ذهنی دیگران می­تواند متفاوت از حالات ذهنی خود فرد باشد اصطلاحا نظریه­ی ذهن یا اختصاراTOM نامیده می­شود.
نظریه ذهن احتمالا واکنشی انطباقی به تعاملات اجتماعی اولیه می­باشد( پریماک و وودراف، ١۹۷۸ ). در سه دهه­ی اخیر پیشرفت­ها و پژوهش­های گسترده­ای در زمینه­­ی تحول نظریه­ی ذهن در کودکان نابهنجار، زیربناهای عصبی فیزیولوژیکی آن در مغز و اکتشاف بخش­های موثر در این واکنش­شناختی و نقش نورون­های آیینه­ای، همچنین بررسی­هایی در مورد نظریه­های مختلف در این حیطه مهم تحولی صورت گرفته است.
به دنبال تحقیقات گسترده در زمینه­ی تحول بهنجار نظریه­ی ذهن، بخش آسیب­شناسی نظریه­ی ذهن نیز به سرعت رو به گسترش بوده و هر روز با نتایج چشم­گیری در مورد نقص­های نظریه­ی ذهن در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، اختلالات شخصیتی، کودکان اتیستیک، سندرم آسپرگر و غیره مواجه هستیم.
در این مقاله تلاش شده است بیشتر به بررسی تاریخچه­ی نظریه­ی ذهن، نظریه­ی ذهن به عنوان ابزاری برای سازگاری با پیچیدگی­های اجتماعی، رویکردهای نظری مختلف در زمینه­ی نظریه­ی ذهن، مراحل مختلف تحول نظریه­ی ذهن در کودکان بهنجار، مکانیزم­های مغزی نظریه­ی ذهن، ارتباط نظریه­ی ذهن با سایر توانایی­ها پرداخته شود.
هدف: مطالعه حاضر، یک پژوهش توصیفی همبستگی است که باهدف بررسی ارتباط نظریه ذهن و ناگویی هیجانی در یک گروه غیر بالینیفلسفه ذهن در فلسفه اسلامى روشن است که نظریه ذهن و نفس یا فلسفه ذهن نفس به‌طور عمده در بخش علم النفس از کتب مرجع فلسفه اسلامى( مشایى،اشراقى،صدرایى و…)متمرکز است.
اگر حتىفرض کنیم که آثار معاصر در فلسفه اسلامى در سایه این مواجهه،نظریات بدیع و جدیدى را نیز در بر نداشته باشند، حداقل،واجد تحلیل بیشتر دعاوى،ارایه طبقه‌بندى‌هاى مناسب،به کار بردنزبان آشکار،ارایه ادله جدید بر دعاوى قدیم،جمع‌بندى نظریات،مطالعات مقایسه‌ اى و هستند.
به همین دلیل مناسب به‏نظر مىرسد که براى طرح فلسفه ذهن در فلسفه اسلامى،نخست از منابعى که به استقبال مباحث جدید فلسفى در باب نفس/ذهن رفته‌اند ودر چارچوب زبان امروزى( از جهت مباحث،سهولت بیان و…)شکل گرفته‌اند،آغاز کنیم،حتى پیشنهاد مى‌شود از قالب و مدل مباحث کتب معاصر فلسفه اسلامى،در طراحى فلسفه ذهن قدما استفاده گردد.

منبع :  تئوری ذهن